W Polsce obecnie obowiązuje system net-billingu, który zastąpił wcześniejszy system net-meteringu. Zmiana ta została wprowadzona od 1 kwietnia 2022 roku w ramach nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE). Przejście na nowy system rozliczeń miało na celu dostosowanie przepisów do dyrektyw unijnych oraz lepsze odzwierciedlenie kosztów związanych z utrzymaniem sieci energetycznej.

Net-Metering w Polsce (do 2022 roku)

W systemie net-meteringu prosumenci (czyli osoby produkujące energię na własne potrzeby i oddające nadwyżki do sieci) rozliczali się na zasadzie opustu. Oznaczało to, że za każdą 1 kWh oddaną do sieci mogli odebrać określoną ilość energii w zależności od mocy instalacji:

• Instalacje o mocy do 10 kW – rozliczenie w stosunku 1:0,8 (80% energii można było odebrać).
• Instalacje powyżej 10 kW – rozliczenie w stosunku 1:0,7 (70% energii można było odebrać).

System net-meteringu był bardzo korzystny dla prosumentów, ponieważ umożliwiał niemal darmowe magazynowanie energii w sieci. W praktyce oznaczało to, że osoby posiadające instalacje fotowoltaiczne mogły znacznie obniżyć swoje rachunki za energię.

Net-Billing w Polsce (od 2022 roku)

W nowym systemie net-billingu prosumenci sprzedają nadwyżki energii do sieci po cenach rynkowych, a energię, którą później kupują, płacą według stawek detalicznych. Wartość energii oddanej do sieci jest przeliczana na pieniądze, które są gromadzone na koncie prosumenta i mogą być wykorzystane do pokrycia rachunków za energię.

Kluczowe zasady net-billingu w Polsce:

• Nadwyżki energii sprzedawane są po średniej cenie miesięcznej na rynku hurtowym.
• Energia pobierana z sieci jest kupowana po cenach detalicznych, które obejmują również opłaty dystrybucyjne i inne składniki.

Jakie są konsekwencje tej zmiany?

Wprowadzenie net-billingu sprawiło, że inwestycje w instalacje fotowoltaiczne mają teraz dłuższy okres zwrotu. W systemie net-meteringu korzyści były wyraźniejsze, ponieważ prosumenci mogli odebrać większość wyprodukowanej energii bez ponoszenia dodatkowych kosztów. W net-billingu cena sprzedaży nadwyżek energii jest niższa niż cena zakupu energii z sieci, co sprawia, że oszczędności są mniejsze.

Przejściowy okres dla prosumentów

Prosumenci, którzy zainstalowali swoje systemy fotowoltaiczne przed 1 kwietnia 2022 roku, mogli pozostać w systemie net-meteringu przez okres 15 lat od momentu rozpoczęcia korzystania z instalacji. Dzięki temu osoby, które wcześniej zdecydowały się na fotowoltaikę, wciąż mogą korzystać z bardziej korzystnych zasad rozliczeń.

Czy warto inwestować w fotowoltaikę przy systemie net-billingu?

Mimo że net-billing jest mniej korzystny niż wcześniejszy net-metering, fotowoltaika w Polsce wciąż może być opłacalna. Warto jednak zwrócić uwagę na odpowiednie dopasowanie mocy instalacji do realnych potrzeb gospodarstwa domowego oraz monitorować ceny energii na rynku, co może pomóc w lepszym zarządzaniu produkcją i konsumpcją energii.

Dodatkowo, istnieją programy wsparcia finansowego, takie jak „Mój Prąd” czy ulga termomodernizacyjna, które mogą obniżyć koszty inwestycji w instalację fotowoltaiczną, co pozytywnie wpływa na okres zwrotu.

Podsumowując, choć zmiana systemu na net-billing wprowadziła nowe wyzwania dla prosumentów, fotowoltaika w Polsce wciąż ma sens, zwłaszcza w kontekście rosnących cen energii elektrycznej oraz potrzeby zwiększenia niezależności energetycznej.

Fotowoltaika od lat cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Dzieje się to za sprawą licznych zalet i korzyści, jakie ze sobą niesie, począwszy od obniżenia rachunków za prąd, a skończywszy na ochronie środowiska. 

Wraz z rozpoczęciem realizacji projektu warto zaznajomić się z całym procesem. Dobrze jest wiedzieć w jakich okolicznościach niezbędne będzie pozwolenie na budowę, a w jakich przypadkach proces ten jest uproszczony i nie wymaga wielu formalności. 

Kluczową wartością, która decyduje czy wymagane jest pozwolenie na budowę jest moc instalacji. Jeżeli przekroczy ona 150 kWp, konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę. Wysokość instalacji także ma znaczenie – jeżeli będzie wyższa niż 3 metry, to także będą potrzebne odpowiednie pozwolenia.

Wspomniana moc i wysokość instalacji stosowana jest zazwyczaj do użytku komercyjnego i przemysłowego. Ważne, że po uzyskaniu pozwolenia, o które warto wnioskować odpowiednio wcześnie, należy przeprowadzić montaż instalacji w ciągu 3 lat. Sam proces uzyskiwania pozwolenia może potrwać około 2 miesięcy i wymaga przedstawienia projektu budowlanego, wypełnienia stosownych wniosków i przedstawienia dokumentu potwierdzającego prawo do zarządzania nieruchomością. 

W znacznej większości przydomowe instalacje, zarówno te na dachach jak i na gruncie, są zdecydowanie mniejsze i nie wymagają rygorystycznych procedur. Nie oznacza to, że nie trzeba spełnić żadnych formalności. Przede wszystkim, zgodnie z ustawą o OZE, każdy projekt o mocy większej niż 6,5 kWp w celu zapewnienia bezpieczeństwa, należy zgłosić do Państwowej Straży Pożarnej. Konieczne jest także zgłoszenie instalacji PV do Operatora Systemu Dystrybucyjnego w terminie 30 dni przed podłączeniem do sieci. 

Istnieją jednak pewne wyjątki, które wymagają pozwolenia na budowę niezależnie od wielkości instalacji. Ma to miejsce, gdy chcemy zainstalować panele na budynku będącym zabytkiem lub na obszarze będącym pod ochroną. W przypadku takich sytuacji warto skontaktować się z odpowiednimi instytucjami, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji w postaci nieprzewidzianych kosztów, a w ostateczności nawet demontażu instalacji. W przypadku zabytków konieczna będzie zgoda wojewódzkiego konserwatora, a dla terenów objętych obszarem Natura 2000 głównie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, która przeprowadza ocenę oddziaływania inwestycji na środowisko.

Podsumowanie

Instalacja paneli fotowoltaicznych może wymagać zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na budowę, w zależności od wielkości instalacji i jej lokalizacji. Proces ten ma na celu sprawić, że instalacje będą bezpieczne, zgodne z przepisami i będą miały minimalny wpływ na środowisko. Przed przystąpieniem do realizacji projektu warto skonsultować się z lokalnym urzędem lub specjalistą, aby upewnić się, że wszystkie wymogi formalne zostały spełnione. 

Doradcy Panda Energia pomagają na każdym etapie realizacji inwestycji, także w momencie ubiegania się o pozwolenie na budowę, jak i zgłoszenia instalacji do zakładu energetycznego. Nie trać czasu na formalności – zaufaj profesjonalistom, zaufaj Panda Energia!

Panele fotowoltaiczne są kluczowym elementem w dążeniu do zrównoważonej energii i redukcji emisji dwutlenku węgla. Ich rosnąca popularność przyczynia się do dynamicznego wzrostu rynku energii odnawialnej. Jednak wraz z rosnącą liczbą instalacji pojawia się nowe wyzwanie – co zrobić z panelami, które osiągnęły koniec swojego cyklu życia? Utylizacja paneli fotowoltaicznych to istotny temat, który wymaga skutecznych strategii i technologii, aby zapewnić zrównoważony rozwój energetyki odnawialnej.

Panele fotowoltaiczne są to niezwykle trwałe urządzenia elektryczne. Regularnie serwisowane będą bezproblemowo działać przez blisko 30 lat i to na poziomie 90% początkowej wydajności. Ze względu na odległy czas, prosumenci niespecjalnie interesują się kwestią utylizacji paneli. Jednak warto wiedzieć co należy z nimi zrobić w sytuacji kiedy panele zostaną uszkodzone np. przez grad. 

W przypadku modułów absolutnie nie ma mowy o wyrzuceniu ich do zwykłego kosza czy przeznaczeniu na gabaryty. Sposób działania jest ściśle określony przez ustawę, która mówi, że należy postępować z nimi dokładnie tak samo jak z elektrośmieciami. Trzeba je oddać do specjalnego punktu, specjalizującego się w utylizacji lub recyklingu paneli i posiada odpowiednie uprawnienia pozwalające na tego typu działalność. Ma to za zadanie zagwarantować bezpieczną dla środowiska utylizację. 

Panele zbudowane są z niezwykle cennych i trudnych do pozyskania pierwiastków, takich jak krzem, srebro, aluminium czy miedź. Powinny one zostać w odpowiedni sposób odzyskane z modułów i wykorzystane do produkcji kolejnych. Pozostałe materiały są ponownie wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu. Panele nie tylko w trakcie działania są przyjazne dla środowiska. Szacuje się, że nawet 90% ogniw będzie można ponownie wykorzystać. 

Recykling paneli fotowoltaicznych to złożony proces, który obejmuje kilka kluczowych etapów. Każdy z tych etapów ma na celu maksymalne odzyskanie wartościowych materiałów i minimalizację wpływu na środowisko. Oto główne etapy recyklingu paneli fotowoltaicznych:

• demontaż – oddzielenie ram od ogniw, a także usunięcie okablowania i skrzynek przyłączeniowych
• oddzielanie aluminium i szkła – materiały bardzo łatwe do recyklingu
• odzyskanie krzemu
• utylizacja termiczna surowców nie nadających się do ponownego wykorzystania

Utylizacja paneli fotowoltaicznych to kluczowy element zrównoważonego rozwoju energetyki odnawialnej. Wyzwania związane z demontażem, bezpieczeństwem i kosztami logistycznymi wymagają innowacyjnych rozwiązań technologicznych oraz skutecznych regulacji prawnych. Inwestycje w recykling, a także inicjatywy promujące ponowne użycie paneli, mogą przyczynić się do efektywnego zarządzania odpadami z paneli PV i maksymalizacji korzyści ekologicznych i ekonomicznych. Materiały z których wyprodukowane są panele mają wartość ekonomiczną i mogą być odzyskane, co sprawia, że utylizacja paneli jest nie tylko ekologiczna, ale także potencjalnie opłacalna.

Rozwój odnawialnych źródeł energii to krok w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości. Jednak wraz z rosnącą produkcją energii ze słońca i wiatru pojawia się nowe wyzwanie – nadwyżki energii. Kiedy produkcja prądu przekracza zapotrzebowanie, sieci energetyczne muszą znaleźć sposób na radzenie sobie z tym nadmiarem.

Dlaczego wyłącza się instalacje OZE?

Głównym powodem wyłączeń instalacji OZE jest niestabilność produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Natężenie światła słonecznego i siła wiatru ulegają ciągłym zmianom, co przekłada się na wahania w produkcji energii. Gdy produkcja przekracza zapotrzebowanie, sieci energetyczne mogą zostać przeciążone. Aby uniknąć poważnych awarii, operatorzy sieci są zmuszeni do czasowego wyłączenia części instalacji.

Co z prosumentami?

Na szczęście, prosumenci, czyli osoby produkujące energię na własny użytek, zazwyczaj nie doświadczają przymusowych wyłączeń. Nadwyżki energii wyprodukowanej przez domowe instalacje fotowoltaiczne są najczęściej odprowadzane do sieci, a następnie rozliczane.

Wielkoskalowe instalacje OZE pod lupą

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku dużych farm fotowoltaicznych i wiatrowych. Gdy produkcja energii z tych źródeł znacznie przekracza zapotrzebowanie, operatorzy sieci podejmują różne działania, takie jak:

• Sprzedaż nadwyżek energii do innych krajów: Jeśli istnieje możliwość eksportu energii, nadwyżki mogą być sprzedane do sąsiednich państw.
• Magazynowanie energii: Energia może być magazynowana w bateriach lub poprzez pompowanie wody do górnych zbiorników elektrowni szczytowo-pompowych.
• Wyłączenie części instalacji: W przypadku braku możliwości magazynowania lub sprzedaży nadwyżek, konieczne może być czasowe wyłączenie części instalacji.

Dlaczego domowe instalacje też mogą się wyłączyć?

Choć prosumenci rzadko doświadczają przymusowych wyłączeń, warto wiedzieć, że ich instalacje mogą się wyłączyć automatycznie. Dzieje się tak w przypadku przekroczenia dopuszczalnego napięcia w sieci. Jest to zabezpieczenie, które chroni zarówno instalację, jak i domowe urządzenia przed uszkodzeniem.

Jak rozwiązać problem nadwyżek energii?

Aby zminimalizować liczbę wyłączeń instalacji OZE, konieczne jest:

• Rozwój technologii magazynowania energii: Baterie i inne rozwiązania pozwalające na przechowywanie energii umożliwią jej wykorzystanie w okresach niskiej produkcji.
• Modernizacja sieci energetycznych: Inteligentne sieci będą w stanie lepiej zarządzać przepływem energii i dostosowywać się do zmiennych warunków produkcji.
• Rozwój rynku energii: Elastyczne taryfy i programy wsparcia dla prosumentów mogą zachęcić odbiorców do aktywnego zarządzania swoim zużyciem energii.

Podsumowanie

Wyłączenia instalacji OZE są wyzwaniem, które wymaga kompleksowego rozwiązania. Inwestycje w technologie magazynowania energii, modernizacja sieci oraz rozwój inteligentnych systemów zarządzania energią są kluczowe dla zapewnienia stabilności systemu energetycznego i pełnego wykorzystania potencjału odnawialnych źródeł energii.

W obliczu rosnących cen energii i kosztów utrzymania, wiele krajów, w tym Polska, wprowadza różnorodne programy wsparcia, aby pomóc gospodarstwom domowym w radzeniu sobie z wyzwaniem, jakim są rosnące ceny energii. Jednym z takich rozwiązań jest bon energetyczny.

Jest to jednorazowa forma zapomogi finansowej skierowana przede wszystkim do gospodarstw domowych o niższych dochodach, które nie są w stanie pokryć kosztów związanych z podstawowymi potrzebami energetycznymi. 

Kwota bonu jest różna w zależności od liczby członków rodziny i wynosi od 300 do 1200 zł. Aby zakwalifikować się do tego świadczenia średni dochód w 2023 roku nie mógł przekroczyć  2500 zł na osobę – w przypadku gospodarstw jednoosobowych oraz 1700 zł na osobę – w gospodarstwach wieloosobowych. 

Z pomocy w postaci bonu mogą skorzystać  osoby starsze i niepełnosprawne, które często mają ograniczone możliwości zwiększenia swoich dochodów i są bardziej narażone na skutki ubóstwa energetycznego. Dzięki temu, rodziny mogą przeznaczyć więcej środków na inne niezbędne wydatki, takie jak żywność, odzież czy leki, co przyczynia się do ogólnej poprawy jakości życia.  

Wniosek można złożyć do urzędów gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) lub  przez aplikację mObywatel od 1 sierpnia do 30 września 2024 roku. 

Według szacunków, wsparcie otrzyma blisko 3,5 miliona gospodarstw domowych.